Apr 23, 2024
Apr 23, 2024
Apr 23, 2024
Apr 23, 2024
Apr 23, 2024
Updated: Apr 23, 2024
ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ
ಚಾರ್ಲ್ಸ ಲೆಮರ್ಟ ಅವರು ಸಿ. ರೈಟ್ ಮಿಲ್ಸ್ ಅವರ ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಕಲ್ಪನೆಯ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ (sociological competence) ಎಂಬ ಪಾರಿಭಾಷಿಕ ಶಬ್ದವನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.
ಅವರು ಗುರುತಿಸುವಂತೆ, ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಮನುಷ್ಯನೂ ಕೂಡ ಈ ಪ್ರಪಂಚದ ಅನೇಕ ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು, ಕಷ್ಟ-ನಷ್ಟಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುವಂತಹ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಅವರಲ್ಲಿ ಈ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿರುವುದರಿಂದಲೇ ಬಡತನ ಹಾಗು ಹಿಂಸೆಯಿಂದ ತುಂಬಿರುವ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ಜೀವನ ನಡೆಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದು. ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಜೀವನ ನಡೆಸಲು ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿರುವಂತಹ ಕೌಶಲ್ಯಗಳ ಸಮೂಹವನ್ನು ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ ಲೆಮರ್ಟ.
ಹಾಗಾದರೆ, ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವೆಂದರೆ ಕೇವಲ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜ್ಞಾನ, ವ್ಯವಹಾರ ಜ್ಞಾನ, ಧೈರ್ಯಗೆಡದಿರುವುದು, ಪ್ರಪಂಚ ಜ್ಞಾನ ಮಾತ್ರವೇ? ಹೌದು, ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಈ ಎಲ್ಲ ಗುಣಗಳನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನದೂ ಮತ್ತು ಮಹತ್ತ್ವದ ಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಮೇಲು ನೋಟಕ್ಕೆ ತೀರಾ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದಂತಹ, ಮೇಲೆ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಿದಂತಹ ಗುಣಗಳಲ್ಲದೆ ಬಡತನ, ಹಿಂಸೆ, ಕಷ್ಟ-ನಷ್ಟಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತಹ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ನೀಡುವುದು. ಈ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕವಾಗಿ ಕಂಡುಬಂದ ಮಾತ್ರಕ್ಕೆ ಅದು ಸಾಮಾನ್ಯ, ಹಾಗಾಗಿ, ಪ್ರಮುಖವಲ್ಲವೆಂದು ನಾವು ಭಾವಿಸಬಾರದು. ಏಕೆಂದರೆ, ಈ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ ನಮಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವುದಲ್ಲದೇ, ಇತರರೊಡನೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜೀವನ ಅಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದು. ಪ್ರತಿ ಬಾರಿಯೂ ನಾವು ಹೊಸ ಹಾಗು ವಿಭಿನ್ನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸನ್ನಿವೇಶ ಎದುರಿಸಿದಾಗ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ನಾವು ಆ ಸನ್ನಿವೇಶದ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಗೆ ಚಿಂತಿಸಬೇಕೆಂಬ ಮತ್ತು ವರ್ತಿಸಬೇಕೆಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಹೊಸದಾಗಿ ಕಲಿತುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ನಾವು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ನಮ್ಮ ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಎದುರಿಸುವ ಅನೇಕ ಕಷ್ಟಕರ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಆತಂಕಗಳಿಗೆ ತಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುತ್ತೇವೆ ಹಾಗು ಆ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳನ್ನು ಸಮರ್ಥವಾಗಿಯೆ ಎದುರಿಸುತ್ತೇವೆ. ಅಪರಿಚಿತರನ್ನು ಮಾತನಾಡಿಸುವುದು, ಜನರಿಂದ ತುಂಬಿದ ಕೊಠಡಿಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವುದು, ಸಮಯವೆಷ್ಟೆಂದು ಕೇಳುವುದು, ನಿಗದಿತ ಸಮಯದೊಳಗೆ ಕೆಲಸ ಪೂರೈಸುವುದು ಅಥವಾ ಗಡುವು ವಿಸ್ತರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು -ಇವುಗಳು ಹಾಗು ಇನ್ನಿತರ ಅನೇಕ ದಿನನಿತ್ಯದ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯತೆ ಅವಶ್ಯಕ. ಶಿಶುವಾಗಿನಿಂದ ನಾವು ಕೇಳಿದ ಭಾಷೆಯ ಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಕಲಿತಂತೆ ಇದನ್ನೂ ಕೂಡ ಕಲಿಯುತ್ತೇವೆ. ಸಹಜವಾಗಿಯೇ, ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರು ಹೊಂದಿರುವಂತಹ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದ ವೃತ್ತಿಪರ ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರ ಅಧ್ಯಯನವು/ಸಂಶೋಧನೆಯು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರು ಹೊಂದಿರುವಂತಹ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುವುದು. ಆದರೆ, ಇದು ಕೇವಲ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರ, ತರಬೇತಿ ಪಡೆಯದ ಜನರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮಾತ್ರವಾಗಿದ್ದರೆ, ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರವೆಂಬ ಅಧ್ಯಯನ ವಿಷಯವೇ ಇರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ವಿಚಿತ್ರವೆಂದರೆ, ಜನರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವಂತಹ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು (ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಹೊಸದಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ, ಬೆಳೆಸುವ ಮತ್ತು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ) ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರವು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವುದು. ಇದರಿಂದಾಗಿ, ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರವು ಕೇವಲ ಸುಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿರುವುದನ್ನು ತನ್ನ ಪಾರಿಭಾಷಿಕ ಶಬ್ದಗಳ ಮೂಲಕ ಪ್ರಸ್ತುತ ಪಡಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಭಿಪ್ರಾಯವಿದೆ. ಈ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಸತ್ಯವಾದರೂ ಕೂಡ, ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಬೇರೆಯದೂ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನದಾಗಿರುವುದು.
ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳೋಣ. ಭಾರತದಂತಹ ದೇಶದಲ್ಲಿ ತಂದೆ-ತಾಯಿಯರು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳ ವೈವಾಹಿಕ ಸಂಗಾತಿಯ ಆಯ್ಕೆಯಲ್ಲಿ ಗಣನೀಯವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅನೇಕ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಪೋಷಕರೇ ಸಂಗಾತಿಯ ಹುಡುಕುವಿಕೆಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು, ತಮಗೆ ಸಮರ್ಪಕ ಎನಿಸಿದಂತಹ ಹುಡುಗಿ/ಹುಡುಗನನ್ನು ತಮ್ಮ ಮಗ?ಮಗಳು ಭೇಟಿ ಮಾಡಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿ, ತದನಂತರದಲ್ಲಿ ವಿವಾಹ ನಡೆಯುವುದನ್ನು ನಾವು ಕಾಣಬಹುದು. ಈ ಬಗೆಯ ವೈವಾಹಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅತಿಯಾದ ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿರ್ಬಂಧಗಳಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುವ, ಉವಜನತೆಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಕಡಿತಗೊಳಿಸುವಂತಹುದು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಇದಕ್ಕೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾದ ವೈವಾಹಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೆಂದರೆ ಪ್ರೇಮ ವಿವಾಹವೆಂದು ಕೂಡ ಬಿಂಬಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಭಾರತದಂತಹ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಯುವಕರು ಪೋಷಕರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಒಪ್ಪುವಂತಹ ವಿವಾಹ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದರೆ, ಯುರೋಪ್ ಹಾಗು ಅಮೇರಿಕಾಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರೇಮ ವಿವಾಹವನ್ನು ಯುವಕರು ಸುಲಭವಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವರು. ಹಾಗು ತಮ್ಮ ಸಮಾಜಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಲಿತವಾಗಿಲ್ಲದಂತಹ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಆತಂಕ, ತಿರಸ್ಕಾರ ಅಥವಾ ನಿರಾಸಕ್ತಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುವುದು ಸರ್ವೇಸಾಮಾನ್ಯ. ಮೇಲು ನೋಟಕ್ಕೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ವಾಸ್ತವೆಂದರೆ, ಆಯಾ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯನ್ನು (ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ) ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಸುಲಭವಾಗಿ ಇತರರೊರಡನೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಬಂಧ ಬೆಳೆಸಿ-ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವಶ್ಯಕವಿರುವ ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಜನರು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ, ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಈ ಸಾಮಜಿಕ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳನ್ನು ಯಾವ ವಿಶೇಷ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ನೋಡುವರು?
ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ತರಬೇತಿ ಅವರು ಈ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವ ಬಗೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ವಿಲಿಯಂ ಗುಡ್ ಹಾಗು ಇತರ ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಗುರುತಿಸುವಂತೆ, ಅರೇಂಜ್ಡ ವಿವಾಹವಿರಬಹುದು ಅಥವಾ ಪ್ರೇಮ ವಿವಾಹವಿರಬಹುದು, ಎರಡೂ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳಲ್ಲೂ ಜನರು ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಸಮುದಾಯಗಳಲ್ಲಿನ ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿಯಮಗಳನ್ನೇ ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ಪೋಷಕರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ ವಿವಾಹವಾಗುವುದು ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಒಪ್ಪಲ್ಪಡದ ಸಮುದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬಗೆಯ ವಿವಾಹ ಪದ್ಧತಿ ಕಂಡುಬಂದರೆ, ಬೇರಡೆ ಮತ್ತೊಂದು ಬಗೆಯದನ್ನ ನಾವು ಕಾಣಬಹುದು. ತಾಯಿ-ತಂದೆಯರು, ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರು ವೈವಾಹಿಕ ನಿರ್ಣಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರಧಾರಿಗಳೆಂದು ಕೆಲವು ಸಮುದಾಯಗಳು ಪರಿಗಣಿಸಿದರೆ, ಹೆಣ್ಣು ಗಂಡುಗಳ ನಡುವಿನ ಪ್ರೇಮಭಾವನೆ ಮಾತ್ರ ವಿವಾಹದ ಬಗ್ಗೆ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಬೇಕೆಂದು ಮತ್ತೆ ಕೆಲವು ಸಮುದಾಯಗಳು ನಂಬಿರುವವು. ಪ್ರೇಮವಿಲ್ಲದೆ ವಿವಾಹವಾಗಲು ಬಯಸುವುದು ಸಂಶಯಾಸ್ಪದ ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, ಹಾಗಾಗಿ ಇಷ್ಟಪಡುವಂತಹ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲವೆಂದು ಆ ಸಮುದಾಯಗಳು ಪರಿಭಾವಿಸುವವು.
ಎರಡೂ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳಲ್ಲೂ ಆಯಾ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಸರಿ/ಸಮರ್ಪಕ ಎಂದು ಒಪ್ಪಲ್ಪಟ್ಟಂತಹ ನಿಯಮ ರೀತಿ-ರಿವಾಜುಗಳನ್ನೇ ಅಲ್ಲಿನ ಸದಸ್ಯರು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿರುವುದು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪೋಷಕರು ತಮ್ಮ ಸ್ಥಾನ-ಅಂತಸ್ತು-ಶಿಕ್ಷಣ-ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ನೋಡಿಕೊಂಡು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳ ಸಂಗಾತಿಗಯನ್ನ ಆರಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುವರು. ಪ್ರೇಮಿಸುವಾಗಲೂ ಕೂಡ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ತಮ್ಮ ಸ್ಥಾನ-ಅಂತಸ್ತು-ಶಿಕ್ಷಣ-ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ನೋಡಿಕೊಂಡು ಅದಕ್ಕೆ ಹೊಂದುವಂತಹವರನ್ನೇ ವಿವಾಹವಾಗುತ್ತಾರೆಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟಿವೆ.
ಒಂದೆಡೆ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆಯ್ಕೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅವಕಾಶವಿದೆ, ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ ಇಲ್ಲವೆಂಬ ವಾದ ಅಷ್ಟೇನು ಗಟ್ಟಿಯಾದುದಲ್ಲ. ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರಾಗಿ ನಾವು ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ಅಂಶವೆಂದರೆ, ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವಾಗ ಅಲ್ಲಿನ ನಿಯಮಗಳ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿಯೇ ಜೀವನ ನಡೆಸುತ್ತೇವೆ. ಹಾಗೆಂದ ಮಾತ್ರಕ್ಕೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿಯಮಗಳೇ ನಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದೇನಲ್ಲ. ಪೋಷಕರ ಒಪ್ಪಿಗೆಯಿಲ್ಲದೇ ವಿವಾಹವಾಗಲೇ ಬಾರದೆಂಬ ನಿಯಮವಿರುವ ಸಮುದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಹೇರಳವಾಗಿ ಪ್ರೇಮವಿವಾಹಗಳಾಗುವುದನ್ನು ನಾವು ಕಾಣಬಹುದು. ಪ್ರೇಮ ವಿವಾಹ ಗಂಡು-ಹೆಣ್ಣಿನ ಬಾಂಧವ್ಯವನ್ನು ಗಟ್ಟಿಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಹಾಗು ಅವರಿಬ್ಬರ ಇಚ್ಛೆಗೆ ಬಹುಮಹತ್ವ್ವ ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಸಮುದಾಯಗಳಲ್ಲೂ “ಅರೇಂಜ್ಡ” ವಿವಾಹಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಪ್ರೇಮಿಸಿ ವಿವಾಹವಾಗುವವರು ವಿಚ್ಛೇದನ ಪಡೆಕೊಳ್ಳುವ ಸ್ಥಿತಿ ಬಂದರೆ, ಯಾರಿಗೆ ಎಷ್ಟು ಆಸ್ತಿ ಬರಬೇಕು, ಯಾರು ಯಾರಿಗೆ ಎಷ್ಟು ಪರಿಹಾರ ಧನ ಕೊಡಬೇಕು ಇತ್ಯಾದಿ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿವಾಹ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿಯೇ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ತೀರಾ ಸಾಮಾನ್ಯ. ಯಾವುದೇ ಒಂದು ಮಾದರಿಯನ್ನು ವೈಭವೀಕರಿಸುವುದು/ತುಚ್ಛೀಕರಿಸುವುದು ಸರಿಯಲ್ಲ ಎಂಬ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರ ನೀಡುವುದು.
ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಅಸಾಮರ್ಥ್ಯ
ಲೆಮರ್ಟ್ ಅವರು ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಅಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಕೂಡ ನಮ್ಮ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತಾರೆ. ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ನಮ್ಮ ದೈನಂದಿನ ಜೀವನವನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸಿದರೆ, ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಅಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ದುರಂತಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಅಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಸಂಗೀತ ಹಾಡಲು ಬರದಿರುವುದು ಅಥವಾ ವಾಹನ ಚಲಾಯಿಸಲು ಬರದಿರುವಂತಹ ವೈಯಕ್ತಿಕ ತೊಂದರೆಗಳಲ್ಲ. ಅದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸ್ವರೂಪದ್ದು. ಪ್ರತಿಬಾರಿ ಮನ್ಸೂನ್ ಮಳೆ ಬಂದಾಗಲೂ ಬೆಂಗಳೂರು, ಮುಂಬಯಿ, ದೆಹಲಿಯಂತಹ ನಗರಗಳ ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ನೀರು ತುಂಬಿ, ಮನೆಗಳಿಗೆ ನುಗ್ಗಿ ಜನರ ಜೀವನವನ್ನು ಅಸ್ತವ್ಯಸ್ತಗೊಳಿಸುವುದು. ಮಕ್ಕಳು ಚರಂಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೊಚ್ಚಿಹೋಗುವರು. ಗೋಡೆಗಳು ಬಿದ್ದು ಜನ ಸಾವನ್ನಪ್ಪುವರು. ಅನೇಕರು ತಮ್ಮ ಜೀವನಾಧಾರವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವರು. ರೋಗ ರುಜಿನಗಳು ಹೆಚ್ಚುವವು. ಮಾನ್ಸೂನ್ ಮಳೆ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿದ್ಯಮಾನ. ಆದರೆ, ಅದರ ಅಸಮರ್ಪಕ ನಿರ್ವಹಣೆ ಸರ್ಕಾರ ಹಾಗು ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಅಸಾಮರ್ಥ್ಯದಿಂದ ಉಂಟಾಗಿದ್ದು, ಸಾಮಾಜಿಕ ದುರಂತವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸುತ್ತದೆ. ಚಂಡಮಾರುಗಳು ಬರುತ್ತವೆಂದು ಗೊತ್ತಿದ್ದರೂ ಜನರ ಜೀವ, ಜೀವನ, ಆಸ್ತಿ-ಪಾಸ್ತಿ ರಕ್ಷಿಸಲು ಸರಿಯಾದ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳದಿರುವುದು ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಅಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕೆ ಮತ್ತೊಂದು ಉದಾಹರಣೆ.
ಲೆಮರ್ಟ್ ಅವರು ನಮ್ಮ ಗಮನಕ್ಕೆ ತರುವಂತೆ, ಸಂಕೀರ್ಣ ಸಾಮಾಜಿಕ ರಚನೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಅಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಸುಲಭವಾಗಿ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಸರ್ಕಾರಗಳು, ಶಾಲೆಗಳು, ಕಾರಾಗೃಹಗಳು ಇತ್ಯಾದಿ. ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪ್ರಕೋಪಗಳು ಮನುಷ್ಯರ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪವಿಲ್ಲದೆ ಆಗಬಹುದು. ಆದರೆ, ಸಾಮಾಜಿಕ ದುರಂತಗಳು ಸಾಮಾಜಿಕ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಬರುವ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳ ಅಸಾರ್ಥ್ಯದಿಂದಾಗಿ ಉಂಟಾಗುವುದು. ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಪುರಾವೆ ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಅಸಾಮರ್ಥ್ಯದಲ್ಲಿ ಸುಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣಬಹುದೆಂಬುದು ವಿಚಿತ್ರ. ಅಸಾಮರ್ಥ್ಯದಿಂದಾಗಿ ಉಂಟಾಗುವಂತಹ ದುರಂತಗಳು ಎಲ್ಲರ ಗಮನಕ್ಕೂ ಬರುವವು. ಆದರೆ, ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಿಂದಾಗಿ ತಪ್ಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಂತಹ ಸಾಮಾಜಿಕ ದುರಂತಗಳು ಯಾರ ಗಮನಕ್ಕೂ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಟಿ.ವಿಗಳೂ ಕೂಡ ಬಹಳ ವಿರಳವಾಗಿ ಈ ಬಗೆಯ ಸುದ್ದಿಗಳಿಗೆ ಪ್ರಚಾರ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ತಮ್ಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ತರಬೇತಿ ಹಾಗು ದೃಷ್ಟಿಕೋಣದ ಮೂಲಕ ಮನುಷ್ಯರ ವರ್ತನೆಯ ಸಾಮಾಜಿಕತೆಯ ಅಂಶವನ್ನು ಗುರುತಿಸುವರು. ಅವರು ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರೂ ಅದನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ವಿಶೇಷವಾದ ಗುನವೊಂದನ್ನು ಅವರು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಧ್ಯಯನದ ಮೂಲಕ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವರು. ಈ ವಿಶೇಷ ಗುಣವನ್ನು ಸಿ ರೈಟ್ ಮಿಲ್ಸ್ ಅವರು ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಕಲ್ಪನೆ ಎಂದು ಕರೆದಿದ್ದಾರೆ. ನಾವೀಗಾಗಲೇ ನೋಡಿದಂತೆ, ಲೆಮರ್ಟ್ ಅವರೂ ಕೂಡ ರೈಟ್ ಮಿಲ್ಸ್ ಅವರಿಂದಲೇ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗಿದ್ದರು. ಹಾಗಿದ್ದರೆ, ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಕಲ್ಪನೆ ಎಂದರೇನು?
Comments